بررسی خصوصیات جوانه زنی، استقرار گیاهچه و شناسایی گونه های جنس آویشن (thymus) موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران

جنس آویشن (thymus) از تیره نعناعیان (lamiaceae) و یکی از گیاهان بومی با اهمیت ایران است که دارای مصارف متعددی در صنایع غذایی، بهداشتی، آرایشی و به ویژه دارویی است. به منظور بررسی ویژگی های جوانه زنی و استقرار گیاهان، اکسشن های مختلف گونه های آویشن موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران (t. daenensis، t. fedchenkoi، t. kotschyanus، t. lancifolius، t. migricus، t. pubescens، t. transcaspicus و t. vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات وزن هزاردانه، درصد جوانه زنی، مدت ذخیره سازی، سرعت جوانه زنی و مراحل رشد رویشی (2، 4، 6 و 8 برگی شدن و ظهور شاخه های جانبی) و استقرار اکسشن های گونه های مختلف جنس آویشن در شرایط گلخانه بررسی شدند. اکسشن هایی که نام گونه آنها مشخص نبود پس از گلدهی در گلخانه و تهیه نمونه هرباریومی مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین گونه های مورد بررسی، وزن هزاردانه با درصد جوانه زنی و درصد استقرار گیاه چه همبستگی مثبت و معنی دارد اشته، در حالی که با تاریخ ظهور برگ همبستگی منفی و معنی دار داشت. بیشترین وزن هزاردانه مربوط به گونه های t. kotschyanus و t. lancifolius و بالاترین درصد جوانه زنی مربوط به گونه t. pubescens بود. درصد جوانه زنی اولیه با درصد و سرعت سبز شدن رابطه مثبت و معنی دار و با ظهور شاخه جانبی رابطه منفی و معنی دار نشان داد. درصد سبز شدن ثانویه با صفات سرعت سبز شدن و تاریخ ظهور برگ به ترتیب در سطح یک و پنج درصد رابطه مثبت و معنی دار داشت. سرعت سبز شدن با تاریخ ظهور برگ همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. در ویژگی های مربوط به ظهور برگ و شاخه جانبی اختلاف معنی دار بین گونه ها مشاهده نشد.